Ναοί των Μάγια όχι μόνο από τους ηγεμόνες

Οι πρώτοι ναοί των Μάγια ανεγέρθηκαν πρίν απο 2000 χρόνια και υψώνονταν, σε ορισμένες περιπτώσεις, πάνω απο 60 μέτρα. Χαρακτηριστικό του πώς έβλεπαν αυτοί οι άνθρωποι του ναούς τους είναι η λέξη που χρησιμοποιούσαν γι’ αυτές τις πέτρινες πυραμίδες, η οποία ταυτίζεται με τη λέξη για το βουνό. Οι πέτρινοι ναοί-πυραμίδες των αρχαίων Μάγια πιστεύεται ότι χτιζόντουσαν απο τους ηγεμόνες τους, αλλά κάποιοι επιστήμονες έρχονται να υποστηρίξουν ότι τέτοιοι ναοί μπορούσαν να χτιστούν και απο άλλες ομάδες του πληθυσμού που είχε τη δύναμη και τη θέληση να το κάνει. Η τάξη των ευγενών, των ιερέων, ακόμη και απλοί ιδιώτες θα μπορούσαν να στηρίξουν τέτοια έργα, ενώ οι Μάγια μπορούσαν να επιλέξουν τους ναούς που θα λατρέψουν και θα υποστηρίξουν, ενώ είχαν τη δύναμη να καθορίσουν ποιός θα πετύχαινε πολιτικά, υποστηρίζει η ερευνήτρια κα Lisa Lucero, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Illinois at Urbana-Champaign.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την εξερεύνηση ναών στην περιοχή του Yalbac, ένα κέντρο των Μάγια εν μέσω της πυκνής ζούγκλας στο κεντρικό Belize, όπου παρατηρήθηκε η ύπαρξη έξι ναών πολύ κοντά ο ένας στον άλλον και με ύψη απο 10 ως 15 μέτρα. Εδώ γεννάται η απορία της κα Lucero, γιατί χρειαζόντουσαν έξι ναούς; Είχαν έναν για κάθε μέρα της εβδομάδας, για διαφορετικούς θεούς, για διαφορετικές εποχές;

Οι ναοί χρονολογούνται στην Ύστερη Κλασική Περίοδο της ιστορίας των Μάγια, περίπου 550-850 μ.Χ. Η κατασκευή τους και τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν διέφεραν σημαντικά ανάμεσα στους διαφορετικούς ναούς. Στους δύο ψηλότερους και καλύτερης ποιότητας ναούς χρησιμοποιήθηκαν μεγαλύτερες ακρογωνιαίες πέτρες καθώς και περισσότερο κονίαμα για να γεμίσουν το εσωτερικό των πυραμίδων, κατασκευές δηλαδή που απαιτούσαν περισσότερα χρήματα και θα μπορούσαν πιθανότατα να είναι βασιλικής προέλευσης, κατά τη γνώμη της κα Lucero. Οι άλλοι ναοί μάλλον δε θα πρέπει να χτίστηκαν απο ηγεμόνες.

Κάθε ναός ίσως εξυπηρέτησε τη λατρεία διαφορετικού θεού, όπως ο θεός της βροχής Τσάκ, ο θεός ήλιος ή ο θεός του καλαμποκιού. Επίσης, μπορεί να είναι και ενδείξεις των διαμαχών για την εξουσία. «Όταν ένας νεός ηγεμόνας ερχόταν στην εξουσία, ίσως έχτιζαν κι έναν νέο ναό, ή στην περίπτωση που ο ηγεμόνας δεν προέβλεπε σωστά τη στιγμή της καλλιέργειας, μπορεί άλλοι να πρότειναν ‘ελάτε στον ναό μου, ο ηγεμόνας σαφέστατα απέτυχε'», υποστηρίζει η κα Lucero.

Δυστυχώς, οι αρχαιοκάπηλοι και σ’ αυτή τη περίπτωση πρόλαβαν τους αρχαιολόγους και λεηλάτησαν την τοποθεσία σκάβοντας εννιά τομές στο χώρο. Αυτό το καλοκαίρι η ομάδα της κα Lucero θα προσπαθήσει να ανακαλύψει τυχόν απομεινάρια των αρχαιοκαπήλων που ίσως φωτίσουν τη λειτουργία και τον σκοπό των ναών αυτών.

Latin American Antiquity

New Mexico State University